Bulantı ve kusma belki de gebelikle birlikte anılan en önemli rahatsızlıklardan biridir. Hatta adet gecikmesi yaşandığında akla gelen ilk sorunun, bulantı sorgulaması olması, bulantıyı gebeliğin rahatsızlık veren durumu değil de bir gebelik belirtisi, olmazsa olmazı gibi göstermektedir.
Bir miktar mide bulantısının gebeliğin özellikle ilk aylarında görülmesi çok doğaldır. Tüm gün olabilmekle beraber, bulantıların özellikle sabah olması, dünya literatürüne bu rahatsızlığın, “sabah hastalığı” olarak geçmesini sağlamıştır.
Çoğu anne adayında, bulantı ve kusma hafif seyreder ve 3. Aydan sonra azalarak, kaybolur. Bu bulantılar size ve bebeğinize zarar vermez ve bebeğinizin bir sorunu olduğunu göstermez. Hatta tam tersi, bazı durumlarda bebeğin sağlıklı olduğunun bir göstergesi bile olabilir.
Hiç bulantı kusma olmaması da bazı anne adaylarını tedirgin edebilir ve bebeğin sağlıklı olup olmadığı konusunda, endişeye düşürebilir. Ama bu durumun sizin ve bebeğinizin sağlığıyla ilgili bir sorunun belirtisi olması söz konusu değildir. Hatta şanslı bir anne adayı olduğunuzun göstergesidir.
SEBEPLERİ;
Araştırmalarda, gebelikte bulantı ve kusmaya sebep olan tek bir neden hala bulunamasa da, artan gebelik hormonları suçlanmıştır. İlginç olan, bulantıların genellikle, 3. ayda hafifleyip geçmesidir. Bu da bebeğin organ gelişim dönemine denk gelmektedir. Yani bebek sanki annenin alacağı herhangi bir zararlı besine karşı kendini korumak istercesine, anneye hiç bir şey yedirtmiyor gibidir.
Yine yapılan bazı araştırmalar da anne adayının psikolojik durumunu, tetikleyici faktörler olarak göstermektedir. Örneğin; istenmeyen gebeliklerde, ya da aile içi çatışmanın olduğu gebeliklerde bulantı ve kusma daha sık görülmekte ve daha şiddetli seyretmektedir. Yine, bulantı kusması olan anne adayına muayene sırasında bebeğinin kalp atışını dinlettirmemiz, bulantıları kısa bir süre de olsa hafifletmektedir. Tüm bunlar, psikolojik yanı destekliyor gibidir.
NE ZAMAN DOKTORUMU ARAMALIYIM ?
Bazı durumlarda, bulantı kusma çok şiddetli seyredebilir ve tüm gebelik boyunca devam edebilir. Anne adayının hiç bir şey yiyemeyip, kilo kaybettiği ve vücut su elektrik dengesinin bozulduğu bu duruma hyperemesis gravidarum denir ve ciddi bir tedavi ve izlem gerektirir.
HAFİFLETMEK İÇİN NE YAPABİLİRİM ?
Gebelikte bulantı ve kusmanın bir tedavisi yoktur. Ancak bazı araştırmalar, gebeliğin başından beri düzenli olarak multivitamin takviyeleri alan gebelerde, şiddetli bulantı kusma vakalarının daha az görüldüğünü göstermiştir.
Bazı önlemlerle, bulantıları hafifletmeniz ve kendinizi daha iyi hissetmenizi sağlamanız mümkündür. Örneğin;
Sizi rahatsız eden kokulardan uzak durun.
Günde 3 öğün, ağır yemek yerine, öğün sayınızı artırabilirsiniz.
Proteini yüksek, yoğurt gibi atıştırmalıklar, gün boyunca alınabilir.
Yataktan kalkmadan, tuzlu kraker türü atıştırmalıklar, midenizi rahatlatacaktır.
Yağlı ve baharatlı gıdalardan uzak durun.
Ve istirahat iyi gelecektir.
Etkinliği araştırmalarla kanıtlanmış olan bir gıda takviyesi de zencefildir. Hapları kullanılabileceği gibi, kaynatılması da işe yarayabilir. Ama burada en önemli nokta, hiç bir besin takviyesini, bitkisel de olsa, doktorunuza danışmadan almamanız gerektiğidir.
Her ne kadar, bulantı kusma gebeliğe bağlı olsa da, özellikle şiddetli seyreden durumlarda, doktorunuz altta yatan başka bir sebep olup olmadığını araştırabilir. Örneğin; çoğul gebelik, üzüm gebeliği, tiroit hastalıkları ve idrar yolu enfeksiyonları gibi.
Tüm bu sebepler ekarte edildikten sonra, doktorunuz bazı ilaçlar önerebilir. İlk etapta B6 vitamini tavsiye edilebilir. Multivitamin ilaçları büyük ve yutulması zor olup, bulantıyı artırıyor gibi görünse de aslında içinde bulunan B6 vitamini, bulantıyı hafifletmede etkilidir. O nedenle, ezerek de olsa, içebildiğiniz bir sıvıyla beraber alınmalıdır. Bunlar işe yaramazsa, doktorunuz diğer ilaçlara geçebilir. Gebelikte güvenle kullanabildiğimiz bulantı giderici ilaçlar mevcuttur ve bunlar asla doktor tavsiyesi olmadan alınmamalıdır.
Eğer şiddetli bulantı, vücut su elektrolit dengesini bozduysa, bunu düzenlemek amacıyla, damar yoluyla serum tedavisi gerekebilir.