Özellikle ilk doğumunu yapacak anne adaylarında, doğumun başladığının nasıl anlaşılacağı kaygısı olabilir. Bunun nedeni, her gebede, birden, fark edilir şekilde, düzenli kasılmaların başlamayıp, belirsiz ilerleyebilmesidir. Son haftalarda, hissedilen Braxton Hicks kontraksiyonları da daha şiddetlenebileceği ve düzenli aralıklarla gelebileceği için, yalancı doğum olarak adlandırdığımız durumda, gereksiz, hastane ziyareti ve telaşa neden olabilir.
Bu arada önemli bir nokta ise, eğer düzenli kasılmalar, hafif de olsa, 37. gebelik haftasından önce başladıysa, hiç beklemeden, sağlık kuruluşuna başvurmalısınız. Erken doğum olabilir.
Rahim ağzında açılmayı sağlayacak kasılmalar, genelde 5 dakikada bir gerçekleşir (birinin başlangıcından, bir sonrakinin başlangıcına kadar geçen süre) ve 40-60 sn sürer. Bu durumda hastaneye başvurmalısınız. Yalancı doğum kasılmaları söz konusuysa, dinlenmekle hem şiddeti hem sıklığı hafifleyecektir. Gerçek doğum kasılmaları ise istirahat de etseniz, ara vermeden, şiddetlenerek ve sıklaşarak devam edecektir.
Bu kasılmalar sırasında, vajinal akıntı yoğunlaşabilir hatta kan eşlik edebilir. Nişan gelmesi, henüz kasılmalar başlamadan olabileceği gibi, 1. evrede de gerçekleşebilir. Ancak kanama, lekelenme ve sümüksü bir kandan daha fazla, adet kanaması ya da parçalı, pıhtılı ve fazla ise, hemen sağlık kuruluşuna başvurmalısınız.
Aynı şekilde, hiç kasılmalarınız başlamadan su gelmesi olabilir ya da su gelmesi, doğumun herhangi bir evresinde gerçekleşebilir. Önce ya da sonra su gelir diye bir sıralama yoktur. Bazen 2. evre (ıkınma evresi), doğuma kadar su gelmesi olmayabilir. Hiçbir belirti yokken su gelmesi ise, doğumun başladığının bir göstergesidir ve kasılmalar olmasa da, sağlık kuruluşuna başvurulması gerekir.
Kasılmalar, gerçek doğumu gösteriyorsa, hastaneye yatışınız yapıldıktan sonra, bebeğinizin kalp atışlarının monitorizasyonuyla beraber, kasılmalarınız izlenecektir.
İlk vajinal muayenenizde, rahim ağzı açıklığı, yumuşaklığı, bebeğin doğum kanalındaki seviyesi, hangi kısmıyla geldiği değerlendirilir. Genelde, kasılmalar, düzenli, şiddetli ve ağrılı bir hal almaya 4 cm lik açılmada başlar. Düzenli kasılmalarla, rahim ağzı açılması artarak devam eder. İlk doğumlar için ortalama saatte 1 cm, sonraki doğumlar içinse, satte 1.5 cm olacak şekilde ilerler ve 10 cm rahim ağzı açılması olduğunda, rahim ağzı tam olarak açılmış kabul edilir ve böylece 2. evre olan ıkınma evresi başlar.
Hastanelerin, işleyiş ve fiziki olanaklarına göre, bir süre odanızda takip edildikten sonra, ya 2. evrede ya da daha erken doğumhaneye alınabilirsiniz. Eğer bu istenilen zaman aralıklarında rahim ağzı açılmaz veya bir süre açılıp, durursa, bebeğin başıyla, doğum kanalı arasında uyumsuzluk olduğu düşünülür ve bazı kriterlere göre, doktorunuz, vajinal doğumun gerçekleşemeyeceğine karar verip, sezaryene alabilir. Baş-pelvis uygunsuzluğu
Genel bir kural olarak, en az 1 saattir süren, 5 dakikada bir gelen ve 60 sn süren kasılma olduğunda, hastaneye başvurulur. Ama doktorunuz, 1 saati beklemeden, daha erken başvuru da önerebilir.
Hastaneye başvurana, yani düzenli kasılmalar başlayıp, rahim ağzı ortalama 4 cm açıklığa ulaşana kadar olan süre belirsizdir ve buna doğumun latent evresi denir. Kasılmaların hissedildiği ağrılı dönem ise, ‘aktif eylem’ adını alır. Bu, aktif eylem dediğimiz dönem başladıktan sonra, tam açılmaya kadar geçen süre ortalama 4-8 saattir.
Tecrubeli annelerin anlattığı, birkaç gün sürebilen doğum kasılmaları bu düzensiz kasılmaların olduğu başlangıç evresidir. Ama düzenli kasılmaların (sancılı evre) nın yaşandığı evre 8 saati geçmez. Geçiyorsa, doğum ilerlemiyor ve baş-kemik yapı uyumsuzluğu var yani sorun var ve vajinal doğum gereçekleşemeyecek demektir.
1. evre, İri bebekte uzayabilmekle beraber, ikinci doğumlarda ve kasılmaların desteklenmesi durumunda (suni sancı) kısalabilir. Epidural anestezide ise bu evre kısalacak ama 2. evre (ıkınma evresi) uzayacaktır.
Herhangi bir komplikasyon şüphesi yoksa, istediğiniz pozisyonda durabilirsiniz. Yürüyebilir, uzanabilir, çömelebilirsiniz. Hareketinizi kısıtlamamak, doğuma kolaylık sağlayacaktır.
Bu süreçte ya düzenli olarak monitör bağlanarak ya da aralıklı olarak bebeğinizin kalp atışları dinlenir.
Yine şartlar uygunsa, ılık bir duş almak, yakınlarınızın masajı sizi rahatlatacaktır. Ilık veya soğuk kompres de sizi rahatlatabilir.
Bu evrede, bebeğiniz doğum kanalında ilerlemesini sürdüreceği için, makatınıza baskı sebebiyle, ıkınma hissi yaratabilir. Bazı bebekler, bu inişi daha çabuk yaptıklarından, henüz tam açılma olmadan, ıkınma hissi yaratabileceği gibi, bazı bebekler de son ana kadar inmeyebilir ve bu hissi oluşturmayabilir. Yine bu evrede, hızlı rahim ağzı açılması, mide bulantısı hatta kusmaya yol açabilir.
Şiddetli kasılmaların, bebeğin inişine ve onu görmenize sizi yakınlaştırdığını düşünmek iyi gelebilir.