Bir zamanlar doğumdan sonra plasenta ile beraber atık olarak kabul edilen göbek kordonu kanının artık hayat kurtarıcı bir kök hücre kaynağı olduğunu biliyoruz. Hatta kök hücre nakillerinde kemik iliği ve kana göre bazı avantajları bulunuyor. Bunlar alıcının doku uygunluğunu daha çok tolere etmesi ve bazı istenmeyen reaksiyonların daha az görülmesi olarak sayılabilir. Ancak bunun yanında, kordon kanından elde edilebilen kök hücrelerin daha az miktarda olması en önemli kısıtlılığı. Kordon kanı kaynaklı kök hücreler doğum sonrasında, plasenta ayrılmadan, bebeğin göbek kordonundan elde edilir. Özel bir toplama sistemiyle Kadın Hastalıkları ve Doğum doktorunuz tarafından alınarak, kök hücre nakli için kullanılmak üzere kordon kanı bankalarında saklanmak üzere transfer edilir. Türk Hematoloji Derneği’nin web sitesi için, http://www.thd.org.tr/thd_halk/?sayfa=Kok_Hucre_Nakli
Kordon kanı bankacılığında Sağlık Bakanlığı’nda ruhsatlı olmak üzere iki tür banka mevcuttur. Bunlar kamusal ve özel bankalardır.
Kamusal bankalar, kan bankalarında olduğu gibi herkese açık bağış (Allojenik) bağış kabul etmektedir. Halen ülkemizde akraba dışı kullanım amacıyla kordon kanı bankacılığı sadece Ankara Üniversitesi Kordon Kanı Bankasında yapılmaktadır. Bu son derece pahalı işlem için şimdilik sağlanan DPT projesi kapsamında ücret alınmamaktadır. Bu banka henüz Sağlık Bakanlığından aldığı ruhsat gereği sadece Ankara Tıp, Hacettepe Tıp ve Zekai Tahir Burak Doğum hastanesinden kordon kanı bağışı kabul etmektedir. www.kokhucrebagisla.com
Özel bankalar ise sadece ileride, gerektiğinde, çocuğunuzun kendisi için kullanılmak üzere, sadece sahibi çocuğa ait (Otolog) bağış kabul etmekte ve karşılığında elde etme ve saklama için yıllık bedel talep etmektedirler. İleride sadece sahibi çocuğa ait (Otolog) kullanılma ihtimal ise yaklaşık 20000 de birdir.
Sağlık bakanlığı’nın onam formu, bu konuda çok detaylı bilgi verdiği için aşağıda paylaşıyorum.
http://www.saglik.gov.tr/TR/belge/1-8961/kordon-kani-bankaciligi-yonetmeliginde-degisiklik-yapil-.html
……………………. Kordon Kanı Bankası
Kordon Kanı Verici Anne İçin Bilgilendirilmiş Olur Formu
Kordon Kanı Saklama Koşulu:
Herkese Açık Bağış (Allojenik):
Sadece Sahibi Çocuğa Ait (Otolog):
Kordon kanı, hastalıklarının tedavisi için kök hücre nakline ihtiyaç duyan ya da duyacak olan hastalar için, kök hücre kaynağı olarak kullanılmak üzere saklanmaktadır. Gelecekte başka bazı amaçlarla kullanımı söz konusu olabilirse de, halen bu amaçla saklanmasına neden olabilecek kesin bilimsel veriler oluşmamıştır.
Bugünkü bilimsel veriler, kordon kanının, bilinen bir hastalığı yoksa kendi çocuğunuz için kullanılmasının düşük bir ihtimal olduğunu ve kullanılması gerektiğinde de özellikle bazı hastalıkların tedavisinde, saklattığınız kök hücrelerinin başkalarına ait kök hücreler kadar etkili olamadığını da göstermektedir. Gelecekte çıkabilecek bazı rahatsızlıklar için kullanmak isteyeceğiniz kordon kanının, o rahatsızlıklara yönelik özellikleri şimdiden taşımaya başlamış olabileceği de bir gerçektir.
Mevcut araştırmalara göre saklatmış olduğunuz kordon kanının çocuğunuz için kullanılma ihtimali 20.000 kordon kanında bir kadardır.
Kordon kanı bugünkü veriler ışığında 15 yıla kadar sağlıklı olarak saklanabilmektedir. Ancak mevcut yöntemlerle toplanan kordon kanları içerisindeki kök hücre miktarı 40 kg üzerindeki hastalar için yeterli olamamaktadır. Bu nedenle 12 yıllık bir saklama süresi sonunda, saklatmış olduğunuz kordon kanı sizin çocuğunuz için yetersiz kalabileceğinden, başka bir gerekçeyle saklanmasına devam edilmesi için başvurmazsanız, kordon kanı ihtiyaç duyan başka hastaların kullanımına açık olacaktır. İsterseniz daha önce de saklatmakta olduğunuz kordon kanını başkalarının kullanımına açabilirsiniz.
Kordon kanınız 3 aşamalı olarak saklanmaya alınacaktır:
Bu noktadan sonra alınan kordon kanını eğer otolog (çocuğunuzun kullanımı için saklatıyorsanız) toplama, işleme ve yıllık saklama ücretini ödemeyi kabul etmiş olacaksınız. Bu ücret sosyal güvenlik kuruluşları veya sigorta sistemleri tarafından karşılanmayacaktır. Otolog amaçlı saklanan kanların yıllık saklama ücretinin, son ödeme tarihini takip eden 18 ay içerisinde ödenmemesi halinde, kordon kanı allojenik kullanıma açılacaktır (Başkalarının adına kullanım yetkisi aşağıda tanımlanan koşullarda kanın saklandığı bankadan Ulusal Organ ve Doku Nakli Koordinasyon Sistemine devredilecektir). Ayrıca 12 yıl dolmadan önce de saklatmakta olduğunuz kordon kanını ihtiyaç duyanların kullanımına verebilirsiniz. 12 yıllık süre öncesinde onayınız olmaksızın hiçbir şart ve koşul altında kordon kanı ve vericiye ait bilgiler devredilemez ve kordon kanı verilemez. Otolog amaçlarla saklanan kordon kanı sahiplerinin ölümü halinde de hakları varislerine aittir. Kordon kanının bir başka kullanıcıya açılması halinde bir ücret talep edemeyeceğiniz gibi, alıcının ya da vasilerinin onayı olmadıkça kordon kanınıza ihtiyacı bulunan kişiyi tanıma hakkını da talep edemeyeceksiniz.
Bilgilendirilmiş onay formunu okudum, anladım.
Kabul ediyorum. …/…/20…
Verici Ebeveyn İmzası …………Kordon Kanı Bankası Yöneticisi
Dr…………………..