01.04.2020 tarihli yazıdır. Güncellenmiş veriler için sonraki yazıları da okumanızı tevsiye ederiz.
Sevgili anne adayları;
Sizleri gebelik ve yeni tip coronavirus (SARS-CoV-2)ta son durum hakkında güncellemek istiyorum. Birazdan yazacağım uygulamalar; tüm dünya ve ülkemizdeki nerdeyse tüm uzmanlık dernekleri ve sağlık politikalarının ortak tavsiyesi.
Hala çalışma yapılan ve bildirilen vaka sayısı çok kısıtlı olduğu için bu öneriler şu anki veriler üzerine ve her an değişime uğrayabilir. Genel kabul gören bir değişiklik olduğunda tekrar sizleri güncelleyeceğim.
Bana göre öncelikle sapla samanı karıştırmamak gerekiyor.
Yani COVID-19 şüphesi olan ya da tanısı konan gebeyle bunlar olmayan gebeyi ayırmak gerekiyor.
Gördüğüm en büyük yanlış şu:
COVID-19 şüphesi olan ya da tanısı konan gebede uygulamamız gerekenlerin (gebelik takibi, doğum ve sonrasındaki önlemlerin) tüm gebelerde kuralmış gibi sunulması. Bu yanlış çok ciddi sonuçlar doğurabilir; bunu ileride maalesef geriye dönük göreceğiz.
Örneğin; kesin COVID-19 tanısı olmadığı halde bebeği anneden ayırıp emzirmeme gibi. (Bu durumda bile emzirmeme daha riskli bu arada)
Örneğin; hiçbir COVID-19 bulgusu olmadığı halde tıbbi durum bunu gerektirmezken tüm gebeleri sezaryene almak ya da erken doğurtmak gibi...
Şimdi bu güncel önerileri yazayım:
1.Gebeler genel topluma göre COVID-19 a daha mı yatkındırlar?
- Hayır... Normal bir erişkin kadar yatkınlar.
2.Gebelerde genel topluma göre COVID-19 daha mı şiddetli seyreder?
- Hayır... Genel olarak solunum yolu enfeksiyonları fizyolojisi gereği gebelikte daha ağır seyrederken COVID-19 verileri gebede başka bir kronik hastalık yoksa daha şiddetli seyretmediğini gösteriyor.
3.Anneden bebeğe geçiş var mıdır?
- Şu ana kadarki veriye göre hayır... Şu ana kadar doğan bebeklerin amniyon sıvısı, plasenta, vajinal salgılar, kordon kanı ve anne sütünde virus saptanmadı. Sadece bir vakada şüphelenilse de (bebekte plasentadan geçmeyen IgM antikoru izlendi) PCR negatif olduğu için tartışmalıydı.
4.Gebeliğin erken haftalarında bebeğe enfeksiyon geçip sakatlık yapar mı?
- Erken hafta gebelik sonuçlarını ancak bu bebekler doğunca görebileceğiz ama şu ana kadar gebelik ürünlerinde (plasenta ve zarlar gibi) virus saptanmaması şimdilik rahim içi enfeksiyon olmadığı düşündürüyor.
5. Gebede COVID-19 olması durumunda normalde tedavi için verilen ilaçlar verilebilir mi?
- Şu an sağlık bakanlığı tedavi algoritmasındaki iki ilaçtan biri, yıllardır romatizmal hastalığı olan gebelerde zaten kullandığımız bir ilaçken diğeri de C grubu; yani anne yararı ön planda; insan cenininde sakatlık gösterilmemiş. Eğer annenin durumu çok ciddi seyrediyor ve bebekte etkisini bilmediğimiz ilaçlar gerekiyorsa hastaya göre ve gebelik haftasına göre gerekirse doğum yaptırılıp sonra anneye tedavi verebiliyoruz.
6. COVID-19 saptanan gebe doğumu sezaryenle mi yapmalı?
- Gebenin belirtilerine göre bireysel karar verilir.
7. Şu anki mevcut durumda muayenemi ertelemeli miyim?
- Eğer COVID-19 tanınız yoksa gebelik takiplerinde bir değişiklik ya da erteleme önerilmiyor. Sıklık, takip olduğunuz yer ya da doktorunuzla telefonla görüşülüp hafta bazında tekrar gözden geçirilebilir.
8. Eğer COVID-19 tanınız yoksa doğum sezaryenle daha mı güvenli?
- Hayır... Doğum şeklindeki tıbbi gereklilikler neyse buna göre hareket edilmeli.
9. Hastanelerde gerekli önlemler alınıyor mu?
- Her hastane kendi protokolünü oluşturmuş durumda. Şüphe olan hastanın izole edilmiş başka bir bölümde değerlendirilmesi ya da negatif basınçlı bir doğumhane veya ameliyathaneye alınması gibi. Unutmayın ki sağlık personeli de risk altında olduğu için zaten kendisi için de önlemler almak zorunda.
10. Bağışıklık sistemimi nasıl güçlendirmeliyim, hangi takviyeyi almalıyım?
- Bu soruyu sormanız bile haklı olarak bir kaygı içinde olduğunuzu gösteriyor.
Bağışıklık sistemini en çok zayıflatan şey, stres, kaygı, korku, uykusuzluktur. Tanıdık geldi mi? Hiçbir besin moralinizi yüksek tutmaya çalışmanız kadar faydalı değil.
11. Korunmak için hangi önlemleri almalıyım?
- Toplumdaki her birey gibi sosyal mesafe, hijyen kuralları sizin için de geçerli.
Kategori: Güncel Sağlık, Etiket: Tarih: 01 Nisan 2020, Çarşamba